Topniejący lodowiec z Antarktydy Zachodniej, Thwaites, odpowiada dziś za ok. 4 proc. globalnego wzrostu mórz. Sporo. Okazuje się, że ta liczba może być większa.
Thwaites składa się z ponad 14 miliardów ton zamarzniętej wody. To wystarczy, by jego roztopienie doprowadziło do podniesienia poziomu oceanów o około 65 centymetrów. I jest to bardzo prawdopodobne, bo Thwaites topnieje najszybciej ze wszystkich antarktycznych lodowców.
Do tej pory eksperci twierdzili, że za topnienie lodowca odpowiedzialne są zmiany klimatyczne i to, że lodowiec w znacznej części spoczywa na dnie morza i wchodzi w kontakt z masami ciepłej wody. Okazuje się, że do tych dwóch czynników dołączył kolejny. Otóż połączony zespół naukowców z niemieckiego Instytutu Alfreda Wegenera, Centrum Badań Polarnych i Morskich im. Helmholtza (AWI) oraz British Antarctic Survey (BAS) wykazał, że ciepło dociera do lodowca...od spodu. Thwaites leży bowiem w rowie tektonicznym, gdzie skorupa ziemska jest znacznie cieńsza niż w sąsiedniej Antarktydzie Wschodniej.
W przeciwieństwie do Antarktydy Wschodniej, Antarktyda Zachodnia jest regionem młodym geologicznie i składa się z kilku małych, najczęściej stosunkowo cienkich bloków skorupy ziemskiej, oddzielonych od siebie szczelinami. W niektórych miejscach ta skorupa ma tylko 17 do 25 kilometrów grubości, dlatego znaczna część podłoża leży od jednego do dwóch kilometrów poniżej poziomu morza i dociera do niej wiele ciepła z wnętrza Ziemi.
„Nasze pomiary pokazują, że tam, gdzie skorupa ziemska ma tylko 17 do 25 kilometrów grubości, pod lodowcem Thwaites może wystąpić przepływ ciepła geotermalnego do 150 miliwatów na metr kwadratowy. Odpowiada to wartościom odnotowanym w obszarach Niziny Górnoreńskiej i we wschodnioafrykańskiej dolinie ryftowej” – stwierdziła geofizyczka AWI i pierwsza autorka badania, dr Ricarda Dziadek.
Niestety geofizycy nie są w stanie określić, w jakim stopniu ciepło geotermalne ogrzewa dolną część lodowca. Wiadomo tylko, że temperatura zależy od wielu czynników, np. rodzaju gruntu. Wiadomo też, że duża ilość ciepła geotermalnego może znacznie przyspieszyć przepływ lodowców - chociażby dlatego, że spód lodowca przestanie zamarzać albo na jego powierzchni utworzy się ciekły film, co przyspieszy przesuwanie się lodowych mas po podłożu.
Wkrótce eksperci przekonają się, na ile ich ocena sytuacji jest trafna, bowiem planowany jest duży, międzynarodowy projekt badawczy, w ramach którego planowane jest zbieranie próbek rdzeniowych aż do podłoża lodowca i wykonywanie odpowiednich pomiarów przepływu ciepła.
Tagi: Thwaites, Antarktyda Zachodnia, lodowiec
0
