Nieśmiertelna meduza

Ludzkość od zawsze marzyła o nieśmiertelności. I o dziwo, jest na ziemi ktoś, kto te marzenia spełnił. To pewna meduza - Turritopsis nutricula zwana też hydromeduzą.

Choć sam gatunek odkryto już w 1857 roku, to jego niezwykłe właściwości zaobserwowano dopiero ponad 100 lat później, w latach 90. XX wieku. Zaskakujące właściwości tej meduzy odkrył pewien Włoch, zoolog Fernando Boero z uniwersytetu w Salento, a odkrycia dokonał, jak to zwykle z wielkimi odkryciami bywa – przez przypadek. Pan Fernando badał wspomniane meduzy w akwarium. Nie znalazł w nich nic nadzwyczajnego, więc porzucił badania i beztrosko wyjechał. Nawet bardzo beztrosko, bo kiedy wrócił okazało się, że woda z akwarium wyparowała. Zginęły też meduzy. Niefrasobliwy zoolog postanowił zbadać ich szczątki pod mikroskopem. Okazało się, że, niewiadomo skąd, w zaschniętym błocie znajdują się larwy meduz. Skąd się tam wzięły? No i tu dochodzimy do tzw. clou – wspomniana meduza jest w stanie po osiągnięciu dojrzałości płciowej powrócić do stanu larwalnego. Po czym dojrzeć. Po czym się cofnąć. Dojrzeć. I tak w nieskończoność, co sprawia, że meduza teoretycznie jest nieśmiertelna.

Turritopsis to jedyny  na razie znany przedstawiciel świata zwierząt posiadający dar biologicznej nieśmiertelności (oczywiście, pomijając na przykład zdarzenie, że meduzę coś zeżre, bo wtedy się jednak nie odrodzi). Mądrzy ludzie przypuszczają, że cykl odradzania się jest możliwy dzięki – uwaga, trudne słowo -  procesowi trans dyferencjacji. W tłumaczeniu na nasze oznacza to, że jeden typ komórek jest przekształcany w inny. Są znane zwierzęta, które podlegają częściowemu procesowi transdyferencjacji oraz regeneracji organów – na przykład salamadra, której odrastają kończyny, czy stułbia (hydra). Inne z kolei zaliczają się do szczególnie długowiecznych, np. lamellibrachia, jeden z rurkoczułkowców, który żyje nawet ponad 250 lat, będąc tym samym najdłużej żyjącym spośród znanych zwierząt bezkręgowych. Jednak tylko meduza Turritopsi nutricula może poprzez transdyferencjację regenerować cały swój organizm. Badania wykazały, że wszystkie osobniki przechodzą proces "resetu" swojego cyklu życiowego. Chociaż ciekawostka jest taka, że naukowcy nie potrafią na razie określić jak stare są poszczególne meduzy, więc nie można stwierdzić, np. ile lat ma najstarszy osobnik tego gatunku.

Turritopsis nutricula jest gatunkiem kosmopolitycznym, żyjącym w wodach subtropikalnych całego świata.

Oczywiście hydromeduzy budzą olbrzymie zainteresowanie świata naukowego. Lepsze poznanie mechanizmu obrony komórek mogłoby bowiem wspomóc leczenie wielu chorób, np. raka.