Kliwer jest dość popularnym, trójkątnym żaglem, zaliczanym do ekipy sztaksli przednich. Pieszczotliwie nazywany bywa „dziobnikiem dolnym”, ewentualnie jankesem (yankee) - ale to tylko wtedy, gdy jest trochę większy.
Tym, co wyróżnia go spośród innych sztaksli, jest z pewnością wysoko uniesiony róg szotowy. Niekiedy kliwrami nazywa się zresztą wszystkie sztaksle przednie jednostki, co jednak nie do końca jest prawidłowe - ale kto by się tam przejmował.
Kliwrowe ABC
Gdzie szukać kliwra? Zasadniczo gdzieś w okolicy foka, a konkretnie - tuż przed nim. Na większych jednostkach, obdarzonych odpowiednio większą liczbą sztaksli przednich, kliwer poprzedzony bywa innymi żaglami: lataczem, ewentualnie bomkliwrem.
Kliwer podnoszony jest albo na liku przednim, albo na sztagu. Jego róg halsowy może być zamocowany bezpośrednio od okucia na dziobie łódki, ale częściej mocuje się go na noku bukszprytu, podobnie zresztą, jak róg latacza. Jeżeli oprócz kliwra jednostka posiada też bomkliwer, róg halsowy kliwra przesunięty jest do tyłu. Róg fałowy kliwra zawsze mocowany jest do topu masztu; jeśli jednostka posiada również latacz, róg fałowy kliwra przesunięty jest o 1/3 długości masztu w dół.
Jeżeli tak się pechowo złoży, że wieje naprawdę słabo, kliwer zastępowany jest bardziej odpowiednim do takich warunków… balonkliwrem, który, jako bardziej wypukły, łapie trochę więcej wiatru.
Po co nam kliwer?
Dokładnie po to, po co inne żagle - żeby było co robić na pokładzie. Tak na poważnie, kliwer ma za zadanie utworzyć wraz z fokiem dyszę, która podkręci właściwości aerodynamiczne tego ostatniego.
Co prawda, fok tworzy już dyszę z grotem, ale kto powiedział, że nie może stworzyć dwóch? Tym bardziej, że zagadnienie, na ile jakaś dysza rzeczywiście powstaje i czy ma to jakikolwiek wpływ na moce przerobowe jednostki, stanowi osobny temat, idealny na długie nocne wachty (w końcu nic tak świetnie nie działa na klejące się do snu oczy, jak odrobina emocji, wywołanych różnicą zdań).
Etymologia
Słówko kliwer zawdzięczamy Niemcom, a oni z kolei - Holendrom. W dawnym holenderskim funkcjonowało bowiem słówko kluif, oznaczające „pazur”, albo „klocek”, ale w tym wypadku raczej chodzi o to pierwsze znaczenie. Jakby nie patrzeć, kliwer rzeczywiście kształtem trochę przypomina pazurek.
Z czasem Holendrzy przekształcili kluif w bardziej współczesny kluver, od którego Niemcy utworzyli własną wariację, dodając swoje ulubione „umlaut” nad u - i tak powstało słówko Klüver. A do Niemców było nam już bardzo blisko, więc bezczelnie przechwyciliśmy ich Klüver, przerabiając go po drodze w bardziej przyjazny słowiańskiemu gardłu kliwer.
Tagi: kliwer, żagiel, słownik
0
