Czym jest kokpit? Generalnie, zagłębieniem w pokładzie, w którym możemy zmieścić nogi, a przy odrobinie szczęścia – nawet całą załogę oraz kilka przydatnych gadżetów (na przykład uchwyt na piwo, o samym trunku nie wspominając, bo albo się żegluje, albo popija).
Kokpit z definicji powinien być odkryty, jednak niesprzyjające okoliczności przyrody sprawiają, że całkiem często stosuje się różnego rodzaju patenty, mające z założenia chronić przed bryzgami, a w praktyce – chroniące głównie przed dobrą widocznością. I przed bryzgami, ale to raczej przy okazji. W bezpośrednim sąsiedztwie kokpitu mogą zatem znajdować się: ściana pokładówki, obudowa zejściówki, a nawet konstrukcja o uroczej nazwie… dog house (czyli psia buda).
Co mieści kokpit?
Jak już wiemy, przynajmniej odnóża załogi. Poza tym, w zależności od modelu, mogą się tam również znaleźć:
-siedzenia, ławki, a nawet… kanapy dla załogi;
-gretingi, czyli kratki;
-stanowisko sterowania łódką (koło sterowe, liny i tym podobne, zupełnie zbędne elementy);
-miejsce dla nawigatora;
-jeszcze lepsze miejsce dla kapitana;
-na małych jednostkach turystycznych - przejście do zejściówki.
Łódka niekoniecznie musi posiadać tylko jeden kokpit: na większych jednostkach często jest ich kilka, przy czym każdy pełni ściśle określoną funkcję i nie wszędzie każdy może wleźć – szczególnie, jeśli istnieje spore prawdopodobieństwo, że będzie tam głównie przeszkadzał.
Gdzie szukać kokpitu?
Tradycyjnym miejscem lokalizacji kokpitu jest centralna, albo prawie centralna część łódki – czyli z grubsza to miejsce, gdzie mniej buja; ale zasadniczo, raczej za kolumną masztu.
Kokpit można również upchać w rufie, a nawet w nawisie rufowym. Na jachtach turystycznych kokpit umieszczony na rufie często bywa otwarty, co znacznie ułatwia schodzenie do wody.
Wyjątek od reguły umiejscowienia kokpitów stanowi tzw. kokpit wypoczynkowy - czyli miejsce na dziobie, gdzie panie o niezłachanych żeglarstwem pazurkach mogą relaksować się, popijać szampana i eksponować słoneczku (i oczywiście żeglarzom) swoje wdzięki.
Rodzaje kokpitów
Pomijając lokalizację, możemy rozróżnić dwa rodzaje kokpitów: otwarty oraz zamknięty.
Kokpit otwarty jest starszym i mniej komfortowym wynalazkiem, a jego podłogą jest denna część kadłuba. Tego rodzaju kokpity najczęściej spotyka się na jachtach mieczowych oraz balastowych przeznaczonych do żeglugi po śródlądziu. Ponieważ nawet na tak dzikich akwenach kokpit może zostać zachlapany, a nawet zalany wodą, zwykle wyposażony jest on w odpływniki, a przynajmniej w czerpak, zapobiegający siedzeniu po kostki w wodzie.
Natomiast w przypadku kokpitu zamkniętego, jego podłoga stanowi osobny element zabudowy jachtu i zwykle znajduje się ponad konstrukcyjną linią wodną. Tego rodzaju kokpity znajdziemy we wszystkich jednostkach morskich i oceanicznych oraz w większych krążownikach śródlądowych. Pod kokpitem znajdują się odpływniki, a także schowki lub (nieco rzadziej) niewielkie pomieszczenia.
Etymologia
Słowo kokpit zostało żywcem przejęte od angielskiego terminu… cockpit (niespodzianka, co?). Wyraz cockpit został po raz pierwszy użyty w 1850 roku, w odniesieniu do zagłębienia na łodzi, mieszczącego instrumenty służące do zawiadywania jednostką, a przypominającego współczesnym… arenę do walk kogutów.
Niezależnie od naszych zapatrywań na tego rodzaju „sport”, należy wspomnieć, że pod koniec XIX w taka rozrywka była niezmiernie popularna. Zresztą, w niektórych regionach świata, tak jest do dzisiaj, przy czym koguty nie są obligatoryjne: tacy na przykład Japończycy organizują walki… pająków ninja, a nawet karaluchów.
W 1906 roku słówko cockpit było już powszechnie używane, jako określenie na zagłębienie w pokładzie statku. W kolejnych latach termin ten przeniesiono również na samoloty (1914 r.) i samochody (1930 r.). Od 1935 roku, w motoryzacji kokpitem nazywano nieformalnie siedzenie kierowcy, a w Formule 1 – nawet zupełnie formalnie, ale nic w tym dziwnego, w końcu oni naprawdę szorują tyłkiem po ziemi, więc zagłębienie jest w tym przypadku ewidentne.
Tagi: słownik, kokpit, pokład
0
