Nauka pomaga zawodnikom Vendee Globe

Vendee Globe, jak wiadomo, to niebezpieczna zabawa. Na samotnych żeglarzy czyha wiele niebezpieczeństw, między innymi… góry lodowe. Francuscy naukowcy postanowili pomóc żeglarzom.  

Co roku podczas wyścigu jachty zawodników stykają się z górami lodowymi, które powodują często poważne uszkodzenia, a nawet zagrożenie życia żeglarzy. W 1997 roku na przykład  jacht Kanadyjczyka Gerry'ego Roufsa roztrzaskał się o górę lodową, żeglarz zaginął. Zapobiec takim wypadkom postanowili  naukowcy francuscy ze stacji CLS (Collecte Localisation Satellites) w Breście.  Za pomocą VIGISAT – anteny radarowej o średnicy 5 metrów – śledzą przez siedem dni w tygodniu 24 godziny na dobę bryły lodu na południu globu, gdzie biegnie trasa regat.

Antena VIGISAT jest szczytowym osiągnięciem techniki. Chroniona białą kopułą przed promieniowaniem słonecznym, wiatrem i opadami, jest najbardziej czułym we Francji urządzeniem do uzyskiwania obrazów satelitarnych wysokiej rozdzielczości, na podstawie których można lokalizować góry lodowe.

– Radary satelitarne są najskuteczniejsze w śledzeniu sytuacji na morzu. Są w stanie uzyskiwać obrazy w ciągu dnia i nocą, niezależnie od warstwy chmur – wyjaśnia Vincent Kerbaol z CLS. Obrazy są analizowane z centrum operacyjnym. Na ekranie komputerów ukazuje się mnóstwo małych, białych, kilkumilimetrowych punktów – są togóry lodowe długości kilkuset metrów. Na ekranach komputerów widać góry długości ponad 100 m. Dla żeglarzy jednak najgroźniejsze są najmniejsze bryły lodu, objętości jednego lub kilku metrów sześciennych. Trudne do wykrycia gołym okiem nawet z pokładu, roją się w pobliżu dużych gór.

Aby je wychwytywać, specjaliści z CLS opracowali model dryfowania lodowej drobnicy Jest on nakładany na pozycje poszczególnych jachtów uczestniczących w regatach (każdy z nich nadaje automatyczny sygnał o swojej aktualnej pozycji). W ten sposób tworzone są komunikaty o „ścianie lodu", której żeglarze nie powinni przekraczać, aby nie narażać się na ryzyko kolizji.

W czasie obecnej edycji regat, które wystartowały 6 listopada z francuskiego portu Les Sables-d'Olonne w departamencie Vendee) zasięg „ściany lodu" modyfikowany był już siedem razy na podstawie ponad 400 gór lodowych, jakie wykrył VIGISAT od początku obecnych regat.